Hallo allemaal, ik ben Martin, 23 jaar en ben in November '24 gediagnostiseerd met autisme. Ik heb sinds die diagnose een groepstraining/cursus gevolgd om beter te begrijpen wat het voor mij betekent en hoe ik hier mee om kan gaan. Ik merkte in de groep dat ik heel veel baat had bij het horen van de ervaringen van anderen, erkenning krijgen uit mijn eigen verhalen en struggles en horen dat je niet gek bent, maar gewoon wat anders in elkaar steekt. Ik dacht dat mensen er misschien wat aan kun hebben wat ik voornamelijk uit deze training gehaald heb, enige tips en tricks en te lezen wat autisme voor mij nou betekent.
Autisme heeft een heel groot stigma en stereotype om zich heen hangen en het uitleggen wat het nou precies inhoud, is gewoon heel lastig. Vooral omdat het voor iedereen weer verschillend is, het is een spectrum, niemand is hetzelfde, gelukkig maar. Een doel wat ik mij heb voorgelegd in het begin van die training, is dat ik een verhaaltje paraat heb waarin ik duidelijk uitleg wat het hebben van autisme nou precies voor mij betekent. Ik heb inmiddels een verhaal gemaakt en ik hoop dat het duidelijk overkomt, anders sta ik zeker open voor feedback.
Voor mij betekent het hebben van autisme dat bepaalde sociale gebeurtenissen mij veel meer energie kosten dan voor anderen. Denk aan verjaardagen, etentjes, maar ook aan de kleinere momenten. Small talk vind ik lastig en vaak duurt het lang voordat ik me echt op mijn gemak voel bij nieuwe mensen. Bij sommige mensen komt dat moment zelfs nooit, en dan kost het me veel energie om tijd met hen door te brengen. Ik kan het wel, en ik zal het ook zeker niet altijd uit de weg gaan, maar daarna ben ik vaak wel mentaal uitgeput.
Overprikkeling heb ik soms ook last van — niet alleen in sociale situaties, maar ook als het heel druk en luid om me heen is. Bijvoorbeeld tijdens het rijden in een drukke, luide stad, wanneer ik een telefoontje moet plegen in een drukke ruimte vol mensen die aan het praten zijn of aan de eettafel als er veel gepraat wordt en ik al moe ben of wanneer ik uit werk kom en meteen gebombardeerd wordt met vragen en verhalen. Dan kan ik soms chagrijnig en afstandelijk overkomen, maar dat zakt meestal snel weer weg zodra ik kan bijkomen.
Wat voor mij goed werkt, is schakeltijd inplannen. Dat betekent dat ik tussen afspraken of activiteiten een moment voor mezelf neem om op te laden. Als ik bijvoorbeeld thuiskom van werk, heb ik vaak niet meteen de energie om te vertellen hoe mijn dag was. Wat helpt, is dan eerst even douchen, eten in stilte of gewoon een half uurtje relaxen zonder te praten. Daarna heb ik vaak wél weer de energie om dingen te delen en verhalen te vertellen.
Mijn informatieverwerking werkt ook net wat anders. Dingen komen soms trager binnen en ik heb vaak even “puzzeltijd” nodig om alles op een rijtje te zetten. Daarom is duidelijkheid voor mij belangrijk. Hints en signalen pik ik moeilijk op — als je iets van me nodig hebt, heb ik het liefst dat je het gewoon duidelijk tegen mij zegt. Onzekerheid over taken, verwachtingen of gevoelens kan me erg onrustig maken en dat kost mij veel energie.
Ook kan ik soms vrij neutraal of “emotieloos” overkomen, terwijl ik me van binnen prima voel. Ik ben niet altijd uitbundig, maar dat betekent niet dat ik niet geniet. Soms heb ik de tijd van m’n leven — je ziet het alleen misschien niet meteen aan me.
Maar mijn autisme brengt ook veel moois met zich mee.
Ik ben punctueel: als we iets afspreken, dan gebeurt het ook precies zo. Ik ben loyaal, en als ik om iemand geef, dan geef ik ook écht. Ik ga voor mensen door het vuur, en als ik me aan iemand hecht, dan is dat intens en oprecht. Ik doe er alles aan om iemand goed te behandelen en zich goed te laten voelen.
Omdat ik zelf veel voel, kan ik vaak goed begrijpen hoe iemand anders zich voelt. Ook kan ik mij goed verwoorden over wat ik zelf voel, wat helpt in mijn relaties met anderen. Communicatie is voor mij heel belangrijk en omdat ik dat verlang van de mensen om mij heen, doe ik ook altijd mijn best om zelf goed, duidelijk en eerlijk te communiceren.
Ik heb sterke passies — of dat nu gaat om de mensen om me heen of om mijn interesses. Ik kan uren praten over bijvoorbeeld auto’s of een willekeurig onderwerp waar ik op dat moment veel onderzoek naar heb gedaan. Wanneer ik verliefd ben, kan ik gewoon de hele dag naast iemand zitten en luisteren of gewoon niks doen. Samen zijn, ook in stilte, maakt me gelukkig.
Door mijn autisme moet ik bewuster omgaan met de balans tussen inspanning en ontspanning. Ontspanning zoeken is iets wat ik actief moet doen. Soms moet ik mezelf daar echt even toe aanzetten, maar als ik het dan vind, voelt het geweldig. Het kan een zoektocht zijn, maar wel één die een mooi eindresultaat biedt. Ik ben hier veel mee bezig, naast het soort werk wat ik doe, kijk ik goed naar wat mij energie kost en wat mij energie oplevert. Ontspanning vinden door bijvoorbeeld te gaan wandelen heeft mij al veel opgeleverd en ik vind het leuk om hier mee bezig te zijn en dingen te proberen.
Dit is in grote lijnen hoe autisme voor mij werkt en wat het voor mij betekent. Het is niet altijd makkelijk, maar ik leer steeds beter hoe ik met mezelf om moet gaan en hoe ik voor mezelf mentaal de rust kan vinden — en ik ben daar trots op.
Ik wil nog specifiek benoemen dat ik al jarenlang erg last heb van negatieve gedachtes, over van alles, maar vooral eenzaamheidsklachten. Ik heb veel meegemaakt de laatste jaren en dat heeft een tol gehad op mijn mentale gezondheid. Ik ben bij de autisme cursus terecht gekomen nadat ik bij de huisarts zat omdat ik deze mentale klachten had. Eerst was ik sceptisch of het ingaan van het zijstraatje autisme wel iets zou brengen voor mij, maar het heeft echt mijn ogen open gedaan. Ik kan nu mijn gedrag, reacties, klachten, wat dan ook, vaak goed verklaren omdat ik het aan iets kan koppelen. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat ik het nu als excuus gebruik, maar het lost een hoop interne frustraties op omdat ik weet waarom bepaalde dingen voor mij gewoon moeilijker of anders gaan.
Nog een tip die ik wil meegeven, is dat ik echt actief bezig ben met mijn mentale gezondheid. Ik probeer dagelijks te mediteren, wat echt een verassend positief effect heeft, plus dat ik na ga wat voor activiteiten en momenten mij energie geven en vooral wat mij energie kost. Ik kan het niet genoeg aanraden om een vel papier te pakken, het in 2 delen te verdelen en links neer te zetten "Wat geeft mij energie” en rechts "Wat kost mij energie”. Zo kun je heel goed inzien wat je extra energie kost en nadenken of je die activiteit nu wel wil gaan doen.
Wat mij opviel, is dat het gebruik van social media en mijn telefoon in het algemeen, mij gewoon veel energie kost en negatieve vibes op levert. Ik checkte mijn telefoon tussen het gamen door, tussen het werken aan mijn auto's door. Ik kon me niet op 1 ding focussen omdat ik constant mijn telefoon er bij had, constant checken of ik iets miste of gewoon uit reflex gaan scrollen. Dit gaat ten koste van het genot wat ik uit mijn hobbies haalde, plus dat ik uren per dag verspilde aan het eindeloze scrollen en zien wat anderen allemaal wel doen en ik niet. Ik heb nu met mezelf afgesproken dat als ik iets ga doen, bijvoorbeeld gamen, dan leg ik mijn telefoon uit het zicht en blijf ik er van af. Nu kan ik me veel beter focussen op het gamen of wat dan ook, ik krijg er zo veel meer plezier uit. Verder heb ik tijdslimieten op bepaalde apps gezet, zodat ik niet verleid word om uren te scrollen op TikTok of Reddit.
Voor mij is de verhouding inspanning en ontspanning heel belangrijk, ik heb tijd en rust nodig in en na bepaalde situaties, meer dan mensen die geen autisme hebben. Dit is voor mensen zonder ASS soms moeilijk te begrijpen, maar ik probeer steeds meer keuzes te maken die voor mij werken, waar ik behoefte aan heb. Als dat is dat ik 3 ipv 5 dagen per week werk, dan maak ik die keuze. Deze mindset is echt een gamechanger voor mij geweest de laatste weken. Tuurlijk gaat het niet altijd goed en heb ik terugval momenten, geregeld zelfs. Ik struggle nog steeds erg veel met eenzaamheid en het feit dat ik zoveel moeite heb met het maken van connecties, maar door hiermee bezig te zijn, deze tips en handelingen in mijn leven toe te passen, kan ik veel meer genieten en veel beter de rust in mijn hoofd vinden, ook wanneer het even niet goed gaat met me. Het blijft een proces en het pad naar zelfverbetering is eindeloos, maar ga hem zeker aan want je gaat zoveel over jezelf leren en veel meer genieten van het leven.
Ik weet dat dit een best lang verhaal is geweest, maar ik hoop dat degene die het doorgelezen hebben, het nuttig vinden. Als ik ook maar 1 iemand een beetje opweg kan helpen, ben ik tevreden. Vragen over mijn verhaal of mijn ervaringen? Laat ze hieronder achter of stuur me een DM.
